Wat kan AI bijdragen aan een betere selectie van patiënten bij de huisarts? Om dit soort vragen draait het bij de dynamische ‘hackaton’ 24 januari op locatie AMC. Deelnemers: studenten geneeskunde van de vernieuwde master Epicurus van de Universiteit van Amsterdam. In de master speelt het thema ZorgIT een belangrijke rol. Tijdens de hackaton krijgen alle studenten dezelfde opdracht: bedenk binnen één dag slimme zorgIT-oplossingen voor de huisartsenzorg. 

Tekst: Eva Cornet - Foto’s: Sake Rijpkema

De team-based learning zaal in de kelder van locatie AMC zit vol met groepjes studenten. Elke tafel is voorzien van een groot scherm en alle studenten zitten achter hun opengeklapte laptops. “Nog vijf minuten voordat we naar de volgende fase gaan”, zegt Tim Postema, docent klinische informatiekunde door de microfoon. Sommige groepjes zijn nog druk in de weer, terwijl andere groepjes de boel al bijna klaar hebben. De hackathon is het afsluitende onderwijsmoment van het thema ZorgIT, ontworpen door docent klinische informatiekunde en coördinator Joanna Klopotowska in samenwerking met huisartsgeneeskunde, klinische informatiekunde en masteropleiding geneeskunde. 

“Tijdens de master Epicurus van de opleiding Geneeskunde krijgen de studenten vakoverstijgend thematisch onderwijs, ZorgIT is 1 van de 7 thema’s”, vertelt Klopotowska. Daarin leren de studenten over ZorgIT-oplossingen die we steeds toespitsen op het coschap waar ze zich op voorbereiden. Het doel van het thema is de toekomstige artsen beter voorbereiden op de werkpraktijk waarin digitalisering onlosmakelijk deel van uitmaakt. Ze leren zorgIT zo in te zetten dat het ze helpt een betere arts te zijn. Hoe gebruik je ZorgIT-oplossingen zoals medische expertsystemen en machine learning modellen op de juiste manier? Hoe weet je of iets betrouwbaar is? De afsluitende hackathon vindt plaats tijdens hun coschap Huisartsgeneeskunde en focust daarom op de huisartsenzorg. Op die manier kunnen ze zich beter inleven in het onderwerp.” 

De hackathon bestaat uit vier fases: empathise, define, ideate en prototype, de fases van design thinking, die worden gebruikt bij het ontwikkelen van innovaties. Klopotowska: “De studenten lopen nu allemaal coschap bij een huisartspraktijk. Daar hebben ze voorwerk gedaan door na te vragen tegen welke problemen huisartsen en patiënten aanlopen in de praktijk. Vervolgens krijgen ze aan het begin van de hackathon allemaal de kans om een huisarts en een vertegenwoordiger van de patiënten uit de Amsterdam UMC Cliëntenraad te interviewen. Daarna moeten ze zich écht gaan inleven in de gebruiker: wat is het probleem precies?” 

Deze fase vindt docent Tim Postema zelfs het belangrijkst. “Waar komt het nou precies door dat de huisarts een probleem ervaart? Is er gewoon teveel administratie, of moeten er dingen dubbel worden gedaan? Het kost tijd om hierover te brainstormen. Maar we pikken het er bij de presentatie direct uit als een groepje hier te weinig aandacht aan besteed heeft en zich alleen maar over het creatieve gedeelte heeft gebogen. Een goed idee bedenken is niet het belangrijkste, het idee moet aansluiten bij de praktijk én te realiseren zijn binnen de wetgeving.”

Docent en huisarts Daniël Kloppenburg is voor het eerst bij de hackathon aanwezig. “Ik ben blij, want hoe meer geneeskundestudenten weten over ZorgIT-oplossingen, hoe beter ze later als arts kunnen bijdragen aan zinvolle oplossingen voor de huisartsenzorg. Ik let tijdens de beoordeling vooral op of een idee mij in de praktijk tijd zou kunnen besparen.” Dit is de vierde keer dat de hackathon plaatsvindt. Steeds met een ander groepje masterstudenten. “We hebben al veel kansrijke ideeën gezien bij de eerdere hackathons”, vertelt Klopotowska. “Na afloop van dit collegejaar willen we samen met huisartsgeneeskunde nagaan hoe we de winnende ideeën meer aandacht zouden kunnen geven. Bijvoorbeeld door ze onder aandacht te brengen bij medische technologie startups. Dit om de oplossingen waar mogelijk te ontwikkelen tot een echt product of dienst.”

Intussen zijn de groepjes studenten de laatste fase van de hackathon ingegaan. Sommige lijken nog geen vat op het probleem te hebben. “De druk op de huisartsenzorg is zo groot dat het moeilijk is één oplossing te bedenken”, zegt een student. Het betreffende groepje probeert door middel van artificial intelligence (AI) de triage bij de huisarts te verbeteren. Door een betere selectie zien de huisartsassistenten en huisartsen minder patiënten die eigenlijk niet door een arts gecheckt hoeven te worden. Het groepje ernaast is bezig hetzelfde probleem op te lossen, alleen op een andere manier. Zij kijken naar het aantal no shows en hoe dit verminderd kan worden. “We merken allemaal tijdens ons coschap dat regelmatig patiënten niet komen opdagen”, vertelt student Houda Harbech. “Met een AI-model willen we inzicht geven welke patiënt de grootste kans heeft op een no show. Die personen krijgen dan extra reminders voor de afspraak op de manier waarop zij dat graag willen, per sms, app, mail of telefoon. En de huisarts kan ook het gesprek aangaan met de patiënten die het vaakst verzuimen.”

Twee andere groepjes zijn los van elkaar bezig de therapietrouw van patiënten te verbeteren via een app. Klopotowska: “Het is niet erg als meerdere groepjes met vergelijkbare ideeën bezig zijn. Dat is zelfs onvermijdelijk, omdat de studenten niet weten wat er bij de vorige hackathons is bedacht. We willen ze de vrijheid bieden om uitdagingen aan te pakken die ze het meest urgent vinden. Als er herhaling zit in de uitdagingen en oplossingen, dan is dat een signaal dat het blijkbaar om breed gedragen problemen en behoeften gaat.” 

Een ander groepje is met iets onverwachts bezig. Een student zag tijdens de stage dat er een patiënt gezien was, die op de valreep vertelde dat ze meedeed aan een klinische trial. “Dat roept meteen vragen op: komen de klachten van de bijwerkingen? Mag het medicijn wel voorgeschreven worden? Ik was vervolgens twee uur bezig om dat uit te zoeken; tijd die je liever niet verspilt.” Haar groepje bedenkt een idee om op een website klinische trials beter inzichtelijk te maken en aan de patiënt te kunnen koppelen, uiteraard in een beveiligde omgeving.

Dat het geen één-tweetje is, zo’n ZorgIT-oplossing bedenken, blijkt tijdens de presentaties. De studenten moeten aangeven aan welke wetgeving hun idee voldoet en hoe de privacy van de patiëntgegevens geborgd blijft. Ingewikkelde cijfercodes van wetten en regelgeving vliegen je om de oren: ze hebben geen half werk gedaan. De jury, bestaat uit Maurits Ros (als programmadirecteur verantwoordelijk voor de Epic-implementatie), Tom Baas (directeur van het Teaching & Learning Centre), Johan Bongers (patiëntvertegenwoordiger in Cliëntenraad Amsterdam UMC) en Daniël Kloppenburg (huisarts). Na een kort beraad komen er één winnaar en twee runner ups uit de bus. 

Het winnende team bedacht de oplossing die gebruik maakt van AI om de notities van artsen nauwkeurig en efficiënt over te zetten. Het AI-systeem zorgt voor ‘reproduceerbaarheid en consistentie’ in patiëntendossiers. Nummer twee van de hackaton is Behandelwens.nl, een website in de stijl van het donorregister. Deze oplossing stelt de patiënten in staat om hun medische behandelwensen online vast te leggen. Deze wensen kunnen worden ingezien wanneer gewenst, of in nood door BIG-geregistreerde zorgprofessionals. 

De derde plaats gaat naar de eerder omschreven ‘Trial Tool’. Klopotowska is blij met deze oogst. “Ik hoop dat ZorgIT-onderwijs steeds meer een vaste en belangrijke plek krijgt in geneeskundeopleidingen. De Universiteit van Amsterdam is de eerste die er een volledig thema van heeft gemaakt en verwerkt heeft in de master-opleiding. We krijgen al vragen vanuit het Radboud die ook geïnteresseerd zijn om ZorgIT aan de master toe te voegen. “We zien artsen regelmatig worstelen met goed gebruik van alle digitale systemen, maar het is onlosmakelijk verbonden met hun vak. Dus hoort het in het curriculum van Geneeskunde thuis.” •