Wetenschap
Wonderlijke academische afkortingen
Wetenschappers houden van logica behalve, zo lijkt het, als ze namen verzinnen voor hun onderzoeksproject. Dan komen de meest wonderlijke lettercombinaties bovendrijven. De cardiologen lopen voorop in het bedenken van deze ‘acroniemen’.
Tekst: Jasper Enklaar - Illustratie: Gemma Pauwels
Dit wordt een verhaal met veel kapitalen. Want alle wetenschappelijke studies in Amsterdam UMC krijgen een naam in hoofdletters, oftewel een acroniem: een woord gevormd door het combineren van de beginletters van een reeks woorden. Dat is handig. Want deze projecten hebben niet zelden lange en soms onuitsprekelijke omschrijvingen. Zo’n acroniem is praktisch in het dagelijks spraakgebruik. Tegelijk kan een pakkend woord helpen in de branding van onderzoek. De GOLDEN-studie, die wil je wel lezen.
D
‘Acronimanie’
Maar regelmatig krijgt het zoeken van een pakkende titel de overhand boven taalkundige logica. Waar wetenschappers zich normaal laten voorstaan op logica, wetten en regels, gaan bij het verzinnen van acroniemen alle remmen los. Het heeft geleid tot een ware acronimanie. Op de meest wonderlijke plekken, midden in een woord of aan het einde daarvan, duiken hoofdletters op. In eerste instantie denk je dat iemand de CapsLock per ongeluk heeft aangetikt, maar het is wel degelijk opzet om het te hebben over ‘inTravascUlaR’. Soms is het lang zoeken naar de relatie tussen naam en studieonderwerp.
‘Overal duiken hoofdletters op’
PEPPER in combinatie met vroeggeboorte? Het kan: Progesterone for prEventing Preterm birth in women with PlacEnta pRevia. Wat heeft Titanenzoon Atlas te maken met peri-anale abcessen? Toch draagt de studie Antibiotic Treatment foLlowing surgical drAinage of perianal abscess zijn naam. MEDEA helpt in de Griekse mythologie Jason bij het stelen van het Gulden Vlies, maar dat verklaart nog niet waarom haar naam is verbonden aan een studie naar ‘heavy MEnstrual bleeding in premenopausal women treated with DirEct oral Antocoagulants’.
Willekeur
Binnen de academische wereld maakt men zich soms zorgen over deze acroniemeninflatie. Het toonaangevende British Medical Journal publiceerde over dit fenomeen in de SCIENTIFIC-studie. Inderdaad ook een acroniem. Het staat voor: SearCh for humourIstic and Extravagant acroNyms and Thoroughly Inappropriate names For Important Clinical trials. Het een schoolvoorbeeld van een studie waarbij eerst een pakkende naam wordt verzonnen om daar vervolgens een passende omschrijving bij te vinden. Als de letters van dat acroniem maar ergens in de titel van het onderzoek terugkomen. En precies daar heerst volstrekte willekeur.
Soms zit er wel een soort logica achter de acroniemenkeuze. Het is niet zo gek dat sportcardioloog Harald Jorstad zijn studie naar topsporters (Evaluation of Lifetime participation in Intensive Top-level sports and Exercise) ELITE noemde. Voor het laatste deel van zijn GOLDEN-acroniem moest hij wel heel wat toeren uithalen
(Disease rEduction en ‘secoNdary’ prevention) om aan de benodigde hoofdletters te komen. Toch heet de studie niet voor niets zo. In de cardiologie schrijf je na een hartinfarct de ‘golden 5’ voor – vijf pillen die de basis vormen van preventie, legt hij uit. “Wij denken niet dat dit de beste combinatie is voor iedereen. Voor iedereen is er een andere gouden combinatie. Die willen wij vinden en toepassen”.
Cardiologen voorop
Cardiologen zijn getalsmatig sowieso de topsporters als het gaat om het verzinnen van acroniemen: “They are obsessed with it”, aldus de SCIENTIFIC-studie met gevoel voor overdrijving. Niet toevallig dus dat Steven Chamuleau, hoofd afdeling Cardiologie, op de proppen kwam met de afkorting RIPASSA. Dit is een beroemde Italiaanse wijn, die een dubbele gisting ondergaat. Een bijzondere keuze voor een cardiologische studie. Toch zit daar wel een diepere gedachte achter. Op weg naar zijn werk fietste Chamuleau dagelijks langs restaurant Ripassa. Dat inspireerde hem. Ripassa is Italiaans voor ‘herhaling’ en de studie waarvoor hij een acroniem zocht, ging over herhaalde injecties van stamcellen in de angina pectoris. “Het is een acroniem dat best goed paste bij die studie, maar het is ook gewoon een enorme knipoog.” •
Wetenschap
Wonderlijke academische afkortingen
Soms zit er wel een soort logica achter de acroniemenkeuze. Het is niet zo gek dat sportcardioloog Harald Jorstad zijn studie naar topsporters (Evaluation of Lifetime participation in Intensive Top-level sports and Exercise) ELITE noemde. Voor het laatste deel van zijn GOLDEN-acroniem moest hij wel heel wat toeren uithalen
Willekeur
Binnen de academische wereld maakt men zich soms zorgen over deze acroniemeninflatie. Het toonaangevende British Medical Journal publiceerde over dit fenomeen in de SCIENTIFIC-studie. Inderdaad ook een acroniem. Het staat voor: SearCh for humourIstic and Extravagant acroNyms and Thoroughly Inappropriate names For Important Clinical trials. Het een schoolvoorbeeld van een studie waarbij eerst een pakkende naam wordt verzonnen om daar vervolgens een passende omschrijving bij te vinden. Als de letters van dat acroniem maar ergens in de titel van het onderzoek terugkomen. En precies daar heerst volstrekte willekeur.
‘Overal duiken hoofdletters op’
PEPPER in combinatie met vroeggeboorte? Het kan: Progesterone for prEventing Preterm birth in women with PlacEnta pRevia. Wat heeft Titanenzoon Atlas te maken met peri-anale abcessen? Toch draagt de studie Antibiotic Treatment foLlowing surgical drAinage of perianal abscess zijn naam. MEDEA helpt in de Griekse mythologie Jason bij het stelen van het Gulden Vlies, maar dat verklaart nog niet waarom haar naam is verbonden aan een studie naar ‘heavy MEnstrual bleeding in premenopausal women treated with DirEct oral Antocoagulants’.
‘Acronimanie’
Maar regelmatig krijgt het zoeken van een pakkende titel de overhand boven taalkundige logica. Waar wetenschappers zich normaal laten voorstaan op logica, wetten en regels, gaan bij het verzinnen van acroniemen alle remmen los. Het heeft geleid tot een ware acronimanie. Op de meest wonderlijke plekken, midden in een woord of aan het einde daarvan, duiken hoofdletters op. In eerste instantie denk je dat iemand de CapsLock per ongeluk heeft aangetikt, maar het is wel degelijk opzet om het te hebben over ‘inTravascUlaR’. Soms is het lang zoeken naar de relatie tussen naam en studieonderwerp.
Cardiologen voorop
Cardiologen zijn getalsmatig sowieso de topsporters als het gaat om het verzinnen van acroniemen: “They are obsessed with it”, aldus de SCIENTIFIC-studie met gevoel voor overdrijving. Niet toevallig dus dat Steven Chamuleau, hoofd afdeling Cardiologie, op de proppen kwam met de afkorting RIPASSA. Dit is een beroemde Italiaanse wijn, die een dubbele gisting ondergaat. Een bijzondere keuze voor een cardiologische studie. Toch zit daar wel een diepere gedachte achter. Op weg naar zijn werk fietste Chamuleau dagelijks langs restaurant Ripassa. Dat inspireerde hem. Ripassa is Italiaans voor ‘herhaling’ en de studie waarvoor hij een acroniem zocht, ging over herhaalde injecties van stamcellen in de angina pectoris. “Het is een acroniem dat best goed paste bij die studie, maar het is ook gewoon een enorme knipoog.” •
(Disease rEduction en ‘secoNdary’ prevention) om aan de benodigde hoofdletters te komen. Toch heet de studie niet voor niets zo. In de cardiologie schrijf je na een hartinfarct de ‘golden 5’ voor – vijf pillen die de basis vormen van preventie, legt hij uit. “Wij denken niet dat dit de beste combinatie is voor iedereen. Voor iedereen is er een andere gouden combinatie. Die willen wij vinden en toepassen”.
Dit wordt een verhaal met veel kapitalen. Want alle wetenschappelijke studies in Amsterdam UMC krijgen een naam in hoofdletters, oftewel een acroniem: een woord gevormd door het combineren van de beginletters van een reeks woorden. Dat is handig. Want deze projecten hebben niet zelden lange en soms onuitsprekelijke omschrijvingen. Zo’n acroniem is praktisch in het dagelijks spraakgebruik. Tegelijk kan een pakkend woord helpen in de branding van onderzoek. De GOLDEN-studie, die wil je wel lezen.
D
Wetenschappers houden van logica behalve, zo lijkt het, als ze namen verzinnen voor hun onderzoeksproject. Dan komen de meest wonderlijke lettercombinaties bovendrijven. De cardiologen lopen voorop in het bedenken van deze ‘acroniemen’.
Tekst: Jasper Enklaar - Illustratie: Gemma Pauwels
