innovatie
Gewaagde
vernieuwingen
Tekst: Tim van de Berg - Foto: Shutterstock
Van state of the art kiezen trekken tot en met dure medicijnen doelmatig inzetten. Via de innovatie-impuls stimuleert Amsterdam UMC elk jaar vernieuwende projecten. Voor de zomer start een nieuwe ronde.
Kaakchirurg Tom van Riet laat een oefenopstelling zien met daarin een plastic gebit. Ernaast ligt een tang, waarmee studenten Tandheelkunde leren om tanden en kiezen te trekken. “Vroeger oefenden studenten bijna direct op patiënten. Er was geen goede mogelijkheid om dit vooraf te oefenen. Dat was voor zowel patiënt als student niet altijd prettig.” Met de nieuwe onderwijsmethode is dat verleden tijd. De oefenopstelling is uitgerust met een krachtsensor, die meet of de tand of kies op de juiste manier wordt getrokken. Studenten zien direct op een beeldscherm wat ze beter kunnen doen. De data hiervoor verzamelden Van Riet en zijn team met een robotarm die, net als de oefenopstelling, speciaal gemaakt is in samenwerking met de TU Delft. “Met die arm konden we meten hoeveel kracht ervaren kaakchirurgen zetten en welke draaibewegingen ze maken bij het trekken van een tand of kies. Met onze innovatie-impuls hebben we die data kunnen vertalen naar het onderwijs.”
K
Hoog risico
Het project is een van de vele vernieuwingen die de afgelopen jaren een Innovatie-impuls hebben ontvangen. Neuroloog Jonathan Coutinho is voorzitter van de innovatiecommissie, die de subsidies toekent. Hij roept collega’s met innovatieve ideeën op om die vooral in te sturen. “Een korte aanvraag is dit jaar al voldoende. Vind de commissie het idee interessant, dan mag je het komen pitchen.” Volgens Coutinho is de impuls niet bedoeld voor ‘pure research’. “Daar zijn aparte financieringsvormen voor. Deze impuls is meer bedoeld voor ‘high risk, high gain’-projecten. Het is wel belangrijk dat je weet hoe je verder wilt, mocht het project een succes blijken. Wat kun je er uiteindelijk mee in de praktijk en hoe ga je dat bereiken?”
Doelmatig medicijngebruik
Een goed voorbeeld van een praktisch ingesteld project is GARDENIA, dat als doel heeft om dure geneesmiddelen zo doelmatig mogelijk in te zetten. Zo is er bijvoorbeeld een regionaal overleg ingesteld rond de behandeling van astma. Daarin geven longartsen van Amsterdam UMC advies aan andere zorgverleners over de inzet van medicijnen. “Soms is het veel beter om te wachten met medicatie en eerst een andere behandeling te proberen”, zegt Carla Hollak, hoogleraar Metabole ziekten en projectleider van GARDENIA. “Zo’n eenvoudig overleg levert een enorme besparing op in medicijngebruik.”
‘Eenvoudig overleg levert enorme besparing op’
Hollak vindt het niet meer dan logisch dat Amsterdam UMC het voortouw neemt in verantwoordelijk gebruik van medicijnen en het tegengaan van verspilling. “Daarmee besparen we kosten, hebben patiënten minder last van mogelijke bijwerkingen en ontlasten we het milieu. Dankzij de innovatie-impuls hebben we op dit gebied mooie stappen kunnen zetten.”
Toegankelijke data
Ook het project ‘Van Amsterdam UMC voor de wereld’ heeft zich al bewezen in de praktijk. In dit project worden data van intensive care-behandelingen op verantwoorde wijze vrij beschikbaar gemaakt voor onderzoekers. “We hebben een manier gevonden om de data van behandelingen op onze IC’s zo te bewerken dat ze geen persoonsgegevens meer bevatten”, legt intensivist Paul Elbers uit. “Daardoor kunnen we die gegevens verantwoord delen met de rest van de wereld.” Dat heeft voordelen. Nu gebruiken veel onderzoekers en ontwikkelaars nog Amerikaanse datasets. “Maar die IC-patiënten verschillen behoorlijk van de Nederlandse”, zegt Elbers. “Als onderzoekers onze data gebruiken, leidt dat tot inzichten die direct toepasbaar zijn binnen Amsterdam UMC.”
Elbers en zijn team hadden al een eerste geanonimiseerde dataset gedeeld met de rest van de wereld. Met de innovatie-impuls combineren ze nu de gegevens van beide IC-locaties in Epic, plus de gegevens van het vorige elektronisch patiëntendossier van beide locaties. “Uit de eerste dataset zijn al meerdere onderzoeken en toepassingen ontstaan”, zegt Elbers. “Van de nieuwe dataset gaan we zeker ook profiteren.” •
Heb je een vernieuwend idee voor de Innovatie-impuls? Mail die dan naar dit adres:
innovatiecommissie@amsterdamumc.nl
Gewaagde
vernieuwingen
Hollak vindt het niet meer dan logisch dat Amsterdam UMC het voortouw neemt in verantwoordelijk gebruik van medicijnen en het tegengaan van verspilling. “Daarmee besparen we kosten, hebben patiënten minder last van mogelijke bijwerkingen en ontlasten we het milieu. Dankzij de innovatie-impuls hebben we op dit gebied mooie stappen kunnen zetten.”
Toegankelijke data
Ook het project ‘Van Amsterdam UMC voor de wereld’ heeft zich al bewezen in de praktijk. In dit project worden data van intensive care-behandelingen op verantwoorde wijze vrij beschikbaar gemaakt voor onderzoekers. “We hebben een manier gevonden om de data van behandelingen op onze IC’s zo te bewerken dat ze geen persoonsgegevens meer bevatten”, legt intensivist Paul Elbers uit. “Daardoor kunnen we die gegevens verantwoord delen met de rest van de wereld.” Dat heeft voordelen. Nu gebruiken veel onderzoekers en ontwikkelaars nog Amerikaanse datasets. “Maar die IC-patiënten verschillen behoorlijk van de Nederlandse”, zegt Elbers. “Als onderzoekers onze data gebruiken, leidt dat tot inzichten die direct toepasbaar zijn binnen Amsterdam UMC.”
Elbers en zijn team hadden al een eerste geanonimiseerde dataset gedeeld met de rest van de wereld. Met de innovatie-impuls combineren ze nu de gegevens van beide IC-locaties in Epic, plus de gegevens van het vorige elektronisch patiëntendossier van beide locaties. “Uit de eerste dataset zijn al meerdere onderzoeken en toepassingen ontstaan”, zegt Elbers. “Van de nieuwe dataset gaan we zeker ook profiteren.” •
Heb je een vernieuwend idee voor de Innovatie-impuls? Mail die dan naar dit adres:
innovatiecommissie@amsterdamumc.nl
‘Eenvoudig overleg levert enorme besparing op’
innovatie
Hoog risico
Het project is een van de vele vernieuwingen die de afgelopen jaren een Innovatie-impuls hebben ontvangen. Neuroloog Jonathan Coutinho is voorzitter van de innovatiecommissie, die de subsidies toekent. Hij roept collega’s met innovatieve ideeën op om die vooral in te sturen. “Een korte aanvraag is dit jaar al voldoende. Vind de commissie het idee interessant, dan mag je het komen pitchen.” Volgens Coutinho is de impuls niet bedoeld voor ‘pure research’. “Daar zijn aparte financieringsvormen voor. Deze impuls is meer bedoeld voor ‘high risk, high gain’-projecten. Het is wel belangrijk dat je weet hoe je verder wilt, mocht het project een succes blijken. Wat kun je er uiteindelijk mee in de praktijk en hoe ga je dat bereiken?”
Doelmatig medicijngebruik
Een goed voorbeeld van een praktisch ingesteld project is GARDENIA, dat als doel heeft om dure geneesmiddelen zo doelmatig mogelijk in te zetten. Zo is er bijvoorbeeld een regionaal overleg ingesteld rond de behandeling van astma. Daarin geven longartsen van Amsterdam UMC advies aan andere zorgverleners over de inzet van medicijnen. “Soms is het veel beter om te wachten met medicatie en eerst een andere behandeling te proberen”, zegt Carla Hollak, hoogleraar Metabole ziekten en projectleider van GARDENIA. “Zo’n eenvoudig overleg levert een enorme besparing op in medicijngebruik.”
Kaakchirurg Tom van Riet laat een oefenopstelling zien met daarin een plastic gebit. Ernaast ligt een tang, waarmee studenten Tandheelkunde leren om tanden en kiezen te trekken. “Vroeger oefenden studenten bijna direct op patiënten. Er was geen goede mogelijkheid om dit vooraf te oefenen. Dat was voor zowel patiënt als student niet altijd prettig.” Met de nieuwe onderwijsmethode is dat verleden tijd. De oefenopstelling is uitgerust met een krachtsensor, die meet of de tand of kies op de juiste manier wordt getrokken. Studenten zien direct op een beeldscherm wat ze beter kunnen doen. De data hiervoor verzamelden Van Riet en zijn team met een robotarm die, net als de oefenopstelling, speciaal gemaakt is in samenwerking met de TU Delft. “Met die arm konden we meten hoeveel kracht ervaren kaakchirurgen zetten en welke draaibewegingen ze maken bij het trekken van een tand of kies. Met onze innovatie-impuls hebben we die data kunnen vertalen naar het onderwijs.”
Tekst: Tim van de Berg - Foto: Shutterstock
Van state of the art kiezen trekken tot en met dure medicijnen doelmatig inzetten. Via de innovatie-impuls stimuleert Amsterdam UMC elk jaar vernieuwende projecten. Voor de zomer start een nieuwe ronde.
