Human interest
Terug naar
dat ene moment
Als een collega persoonlijke ervaringen deelt, leer je daar veel van. Dat is de gedachte achter ‘Emma Vertelt’, een jaarlijkse avond vol collegiale storytelling. Bijzondere patiënten, stevige emoties en een klacht die onterecht bleek. “Het wordt heel mooi ontvangen door collega’s.”
Tekst: Stijn Dunk - Illustratie: Gemma Pauwels - Foto: Martijn Gijsbertsen
“Het was eind mei 2023, ik weet het nog precies. Ik liep stage in Alkmaar toen ik hoorde dat er daar een klacht tegen mij was ingediend en ik aansprakelijk werd gesteld. Het ging om een vader en moeder die met hun dochter met buikpijnklachten op de poli waren gekomen. De uitslagen gaven voor mij geen aanleiding om een echo te laten maken. Toen ze dit later in Brazilië bij het meisje alsnog lieten doen, bleek ze een hydronefrose te hebben, een nieraandoening die haar buikpijnklachten zou kunnen verklaren. Ik dacht goed gehandeld te hebben, maar deze klacht voelde voor mij als een steen in mijn maag.”
Kinderarts in opleiding Mirjam van de Velde doet haar verhaal vanavond voor het aandachtig luisterende publiek in de beslotenheid van het kleine Emma-theater Gilat op locatie AMC. Stap voor stap beschrijft ze de turbulente tijd dat ze verwikkeld was in de klachtenprocedure. In het zaaltje en online via Teams leven zo’n 150 collega’s van het Emma Kinderziekenhuis begin december zichtbaar mee met de persoonlijke verhalen die Van de Velde en een handvol andere collega’s delen op de jaarlijkse avond ‘Emma Vertelt’.
H
‘Je verhaal wordt gedragen door je collega’s’
Lamgeslagen
“Tijdens een eerste gesprek over de kwestie met mij en mijn begeleider liep de moeder boos weg”, vervolgt Van de Velde. “Ik voelde me lamgeslagen. Later lukte het wel om contact met haar te maken”, vervolgt Van de Velde haar voordracht. “Het heeft mij geleerd dat je eerst ruimte moet maken voor andermans emoties.” Ze vertelt hoeveel steun ze kreeg van haar begeleider en hoe ze uiteindelijk niet aansprakelijk was: “Ik had ‘bekwaam gehandeld’, een echo was niet volgens het protocol geweest. Toch ben ik nu voorzichtiger in dit soort situaties: als ik twijfel raadpleeg ik eerder een collega.”
Ook andere sprekers brengen verhalen die blijven hangen. Een verpleegkundige van het Jeroen Pit Huis herinnert zich een gastvrije Afrikaanse familie die in een penibele situatie toch de energie heeft om in de moestuin van het opvanghuis zaadjes te planten van de door hen geliefde cassavevrucht: “Uit dankbaarheid. Dat maakte indruk.” Kinderarts Rian Teeuw, recent koninklijk onderscheiden voor haar bijdrage aan de kinderbescherming, doet uit de doeken hoe ze werd overvallen door de ongekend grote Amsterdamse zedenzaak rond Robert M. “In de live bijeenkomsten met de ouders van de zeer jonge slachtoffers voelde ik de ontreddering en de pijn. Met mijn collega’s voelde ik saamhorigheid.” Binnen enkele dagen werd in Amsterdam een aparte, privacybestendige poli opgezet. “Het onderzoeken en behandelen van de kinderen was heftig. Ik had nog nooit wraakgevoelens gekoesterd tegen een verdachte, maar als ik hem toen was tegengekomen had ik hem in de gracht gegooid.” Ze noemt een aantal kernwaarden die haar team erdoorheen heeft gesleept: “Rechtvaardigheid, moed, barmhartigheid.”
Leren van ervaringen
“Toen ik vorig jaar voor het eerst bij ‘Emma Vertelt’ was, merkte ik dat het een extreem veilige setting was”, zegt Van de Velde. “Daarom durfde ik het aan om nu mijn kwetsbare verhaal te vertellen. Wat je deelt wordt heel mooi ontvangen en gedragen door je collega’s. Misschien kunnen zij leren van mijn negatieve ervaring, was mijn motivatie.” Dat is gelukt, bleek achteraf: “Naast veel lieve, supportive reacties hadden veel collega’s waardering voor de wijze waarop ik uitlegde wat er allemaal bij zo’n procedure komt kijken. Met één iemand die hetzelfde heeft meegemaakt heb ik naderhand een keer uitgebreider onze verhalen vergeleken.”
Mirjam van de Velde
Dit is precies de bedoeling, stelt kinderarts Marc Van Heerde, die vijf jaar geleden het initiatief nam voor de avond. “Ik wilde een podium bieden aan collega’s om hun persoonlijke verhaal over een bijzondere werkervaring te vertellen. Iedereen in het publiek kan daarmee doen wat hij wil.” Van Heerde kwam op het idee door het boek van Volkskrant-journalist Ellen de Visser: ‘Die ene patiënt’. “Zij interviewde zorgprofessionals over de patiënt die hen altijd is bijgebleven, die hun gevormd heeft in hun vak en als persoonlijkheid. Dat vind ik een mooie gedachte. Deze meer emotionele ervaringen zijn een waardevolle aanvulling op onze dagelijkse besprekingen over patiënten. Die gaan meestal vrij technisch over de ziekte, terwijl de persoonlijke situatie van de patiënt ook van groot belang is bij veel medische beslissingen.”
Uitlaatklep
Daar weet Rian Teeuw alles van. Niet alleen in de extreme kwestie rond Robert M. speelde het eigen commitment en dat van haar naaste collega’s een belangrijke rol. “Met mijn team heb ik vaak te maken met heftige situaties, bijvoorbeeld wanneer de kinderbescherming wordt ingeschakeld. Dan is het cruciaal dat je onderling in kleine kring alles tegen elkaar kunt zeggen. Als uitlaatklep en om elkaar advies te geven.” Teeuw twijfelde dan ook niet toen ze werd uitgenodigd in het Emma-theater. “Niet alleen om een ontroerend verhaal te vertellen, ik wilde ook een boodschap mee geven. Hoe veel het scheelt als je steun krijgt van je eigen organisatie zoals wij toen. Iedereen hielp mee die speciale poli binnen no time te realiseren. Van de beveiliger tot de directeur. Maar ik heb nog meer het belang van de dimensie liefde benadrukt. Wanneer je jezelf liefhebt als professional, je collega’s en een liefdevol thuisfront hebt, kun je zoveel aan.”
De formule van persoonlijke ontboezemingen delen met een groep collega’s, kan ook goed werken op andere plekken in Amsterdam UMC vinden Van de Velde, Teeuw en Van Heerde. “Honderd procent”, zegt Van de Velde. “Juist ook bij afdelingen en teams waar dit soort gesprekken wat minder vanzelfsprekend zijn. Het beste is dan om de senioren eerst aan het woord te laten. Als een chirurg vertelt dat zij of hij wel eens een misser heeft of onzeker is, werkt dat ontwapenend voor anderen. Dat voelde tijdens mijn opleiding ook zo voor mij toen een gynaecoloog zich na een heftige operatie zeer kwetsbaar opstelde tijdens een kringgesprek. ’Ik ben niet de enige die bang is om fouten te maken’, dacht ik toen.”
‘Neurologie vertelt’
Ook Teeuw denkt dat andere vakgebieden dan Kindergeneeskunde baat kunnen hebben bij deze collegiale storytelling. “In heel het ziekenhuis komen situaties voor waarbij een open gesprek tussen collega’s helpt. Er is natuurlijk al peer support beschikbaar, maar dat is met name voor hele ingrijpende voorvallen die traumatisch kunnen uitpakken. Maar veel gebeurtenissen die indruk maken, zijn relatief gewone medische handelingen. Zoals het amputeren van een been of een confronterend gesprek met een patiënt.” Volgens Van Heerde kost het opzetten van een ‘Neurologie Vertelt’ of een ‘Oncologie Vertelt’ niet veel moeite. “Je kunt met weinig inspanningen iets heel moois creëren. Dat mensen raakt.” •
Human interest
Terug naar
dat ene moment
Als een collega persoonlijke ervaringen deelt, leer je daar veel van. Dat is de gedachte achter ‘Emma Vertelt’, een jaarlijkse avond vol collegiale storytelling. Bijzondere patiënten, stevige emoties en een klacht die onterecht bleek. “Het wordt heel mooi ontvangen door collega’s.”
Dit is precies de bedoeling, stelt kinderarts Marc Van Heerde, die vijf jaar geleden het initiatief nam voor de avond. “Ik wilde een podium bieden aan collega’s om hun persoonlijke verhaal over een bijzondere werkervaring te vertellen. Iedereen in het publiek kan daarmee doen wat hij wil.” Van Heerde kwam op het idee door het boek van Volkskrant-journalist Ellen de Visser: ‘Die ene patiënt’. “Zij interviewde zorgprofessionals over de patiënt die hen altijd is bijgebleven, die hun gevormd heeft in hun vak en als persoonlijkheid. Dat vind ik een mooie gedachte. Deze meer emotionele ervaringen zijn een waardevolle aanvulling op onze dagelijkse besprekingen over patiënten. Die gaan meestal vrij technisch over de ziekte, terwijl de persoonlijke situatie van de patiënt ook van groot belang is bij veel medische beslissingen.”
Uitlaatklep
Daar weet Rian Teeuw alles van. Niet alleen in de extreme kwestie rond Robert M. speelde het eigen commitment en dat van haar naaste collega’s een belangrijke rol. “Met mijn team heb ik vaak te maken met heftige situaties, bijvoorbeeld wanneer de kinderbescherming wordt ingeschakeld. Dan is het cruciaal dat je onderling in kleine kring alles tegen elkaar kunt zeggen. Als uitlaatklep en om elkaar advies te geven.” Teeuw twijfelde dan ook niet toen ze werd uitgenodigd in het Emma-theater. “Niet alleen om een ontroerend verhaal te vertellen, ik wilde ook een boodschap mee geven. Hoe veel het scheelt als je steun krijgt van je eigen organisatie zoals wij toen. Iedereen hielp mee die speciale poli binnen no time te realiseren. Van de beveiliger tot de directeur. Maar ik heb nog meer het belang van de dimensie liefde benadrukt. Wanneer je jezelf liefhebt als professional, je collega’s en een liefdevol thuisfront hebt, kun je zoveel aan.”
De formule van persoonlijke ontboezemingen delen met een groep collega’s, kan ook goed werken op andere plekken in Amsterdam UMC vinden Van de Velde, Teeuw en Van Heerde. “Honderd procent”, zegt Van de Velde. “Juist ook bij afdelingen en teams waar dit soort gesprekken wat minder vanzelfsprekend zijn. Het beste is dan om de senioren eerst aan het woord te laten. Als een chirurg vertelt dat zij of hij wel eens een misser heeft of onzeker is, werkt dat ontwapenend voor anderen. Dat voelde tijdens mijn opleiding ook zo voor mij toen een gynaecoloog zich na een heftige operatie zeer kwetsbaar opstelde tijdens een kringgesprek. ’Ik ben niet de enige die bang is om fouten te maken’, dacht ik toen.”
‘Neurologie vertelt’
Ook Teeuw denkt dat andere vakgebieden dan Kindergeneeskunde baat kunnen hebben bij deze collegiale storytelling. “In heel het ziekenhuis komen situaties voor waarbij een open gesprek tussen collega’s helpt. Er is natuurlijk al peer support beschikbaar, maar dat is met name voor hele ingrijpende voorvallen die traumatisch kunnen uitpakken. Maar veel gebeurtenissen die indruk maken, zijn relatief gewone medische handelingen. Zoals het amputeren van een been of een confronterend gesprek met een patiënt.” Volgens Van Heerde kost het opzetten van een ‘Neurologie Vertelt’ of een ‘Oncologie Vertelt’ niet veel moeite. “Je kunt met weinig inspanningen iets heel moois creëren. Dat mensen raakt.” •
Mirjam van de Velde
Lamgeslagen
“Tijdens een eerste gesprek over de kwestie met mij en mijn begeleider liep de moeder boos weg”, vervolgt Van de Velde. “Ik voelde me lamgeslagen. Later lukte het wel om contact met haar te maken”, vervolgt Van de Velde haar voordracht. “Het heeft mij geleerd dat je eerst ruimte moet maken voor andermans emoties.” Ze vertelt hoeveel steun ze kreeg van haar begeleider en hoe ze uiteindelijk niet aansprakelijk was: “Ik had ‘bekwaam gehandeld’, een echo was niet volgens het protocol geweest. Toch ben ik nu voorzichtiger in dit soort situaties: als ik twijfel raadpleeg ik eerder een collega.”
Ook andere sprekers brengen verhalen die blijven hangen. Een verpleegkundige van het Jeroen Pit Huis herinnert zich een gastvrije Afrikaanse familie die in een penibele situatie toch de energie heeft om in de moestuin van het opvanghuis zaadjes te planten van de door hen geliefde cassavevrucht: “Uit dankbaarheid. Dat maakte indruk.” Kinderarts Rian Teeuw, recent koninklijk onderscheiden voor haar bijdrage aan de kinderbescherming, doet uit de doeken hoe ze werd overvallen door de ongekend grote Amsterdamse zedenzaak rond Robert M. “In de live bijeenkomsten met de ouders van de zeer jonge slachtoffers voelde ik de ontreddering en de pijn. Met mijn collega’s voelde ik saamhorigheid.” Binnen enkele dagen werd in Amsterdam een aparte, privacybestendige poli opgezet. “Het onderzoeken en behandelen van de kinderen was heftig. Ik had nog nooit wraakgevoelens gekoesterd tegen een verdachte, maar als ik hem toen was tegengekomen had ik hem in de gracht gegooid.” Ze noemt een aantal kernwaarden die haar team erdoorheen heeft gesleept: “Rechtvaardigheid, moed, barmhartigheid.”
Leren van ervaringen
“Toen ik vorig jaar voor het eerst bij ‘Emma Vertelt’ was, merkte ik dat het een extreem veilige setting was”, zegt Van de Velde. “Daarom durfde ik het aan om nu mijn kwetsbare verhaal te vertellen. Wat je deelt wordt heel mooi ontvangen en gedragen door je collega’s. Misschien kunnen zij leren van mijn negatieve ervaring, was mijn motivatie.” Dat is gelukt, bleek achteraf: “Naast veel lieve, supportive reacties hadden veel collega’s waardering voor de wijze waarop ik uitlegde wat er allemaal bij zo’n procedure komt kijken. Met één iemand die hetzelfde heeft meegemaakt heb ik naderhand een keer uitgebreider onze verhalen vergeleken.”
Tekst: Stijn Dunk - Illustratie: Gemma Pauwels - Foto: Martijn Gijsbertsen
“Het was eind mei 2023, ik weet het nog precies. Ik liep stage in Alkmaar toen ik hoorde dat er daar een klacht tegen mij was ingediend en ik aansprakelijk werd gesteld. Het ging om een vader en moeder die met hun dochter met buikpijnklachten op de poli waren gekomen. De uitslagen gaven voor mij geen aanleiding om een echo te laten maken. Toen ze dit later in Brazilië bij het meisje alsnog lieten doen, bleek ze een hydronefrose te hebben, een nieraandoening die haar buikpijnklachten zou kunnen verklaren. Ik dacht goed gehandeld te hebben, maar deze klacht voelde voor mij als een steen in mijn maag.”
Kinderarts in opleiding Mirjam van de Velde doet haar verhaal vanavond voor het aandachtig luisterende publiek in de beslotenheid van het kleine Emma-theater Gilat op locatie AMC. Stap voor stap beschrijft ze de turbulente tijd dat ze verwikkeld was in de klachtenprocedure. In het zaaltje en online via Teams leven zo’n 150 collega’s van het Emma Kinderziekenhuis begin december zichtbaar mee met de persoonlijke verhalen die Van de Velde en een handvol andere collega’s delen op de jaarlijkse avond ‘Emma Vertelt’.
H
‘Je verhaal wordt gedragen door je collega’s’