Onderwijs
Als de nood aan de man is
Het gebeurt geregeld: op de afdeling gaat het opeens alarmerend slecht met een patiënt. Om verpleegkundigen nog beter op zulke acute situaties voor te bereiden, is een nieuwe cursus ontwikkeld.
Tekst: Mieke Zijlmans - Foto: Shutterstock
Op afdelingen zoals de SEH en de IC zijn patiënten die in acute nood geraken geen grote verrassing. Maar zulke moeilijke momenten komen minder voor op niet-acute afdelingen zoals longgeneeskunde, medische oncologie en inwendige geneeskunde. Áls zich op deze zorgafdelingen zo’n noodgeval voordoet, wil je dat er verpleegkundigen zijn die onmiddellijk kunnen handelen.
Acute nood
“Let wel: we zijn een academisch ziekenhuis”, zegt Aagje Grasveld, praktijkopleider verpleegkundige vervolgopleidingen. “We hebben veel patiënten met een gecompliceerd ziektebeeld. Het komt geregeld voor dat een patiënt onverwacht achteruitgaat.” De opleiding Basis Acute Zorg blijkt op zo’n moment niet altijd afdoende. Daarom biedt de Amstel Academie sinds afgelopen najaar een verdiepende opleiding aan voor verpleegkundigen. “In deze cursus leer je zorg dragen voor een zorgvrager met een risico op bedreigde vitale functie”, aldus Grasveld, die deze opleiding coördineert voor Amsterdam UMC.
Wat moet je doen bij acute nood? Grasveld: “De richtlijn schrijft de vijf stappen van de ABCDE-methode voor. Check de luchtwegen en wervelkolom, de ademhaling en ventilatie, actief bloedverlies en circulatie, het bewustzijn en neurologische functies, de lichaamstemperatuur – en doe vervolgens verder onderzoek.” Want mogelijk moet er direct een arts worden opgeroepen. Of moet de patiënt worden overgedragen aan een andere afdeling. Grasveld: “We willen met deze nieuwe opleiding de aanpak op het niveau te brengen van de internationale standaard. Zodat die altijd en overal hetzelfde is, en van gelijke kwaliteit.” Wie komt voor deze verdiepende opleiding in aanmerking? “Verpleegkundigen die tijdens het jaargesprek met hun leidinggevende aangeven dat ze zijn geïnteresseerd in aanvullende opleiding”, legt Grasveld uit. “Het is een cursus van 7,5 dag, verspreid over meerdere maanden.”
Signaleren en analyseren
Coriëlle Rovers, opleider Verpleegkundige Vervolgopleidingen is voor Amstel Academie betrokken bij de ontwikkeling van de opleiding. Rovers helpt docenten werven en geeft zelf ook les. “Verpleegkundigen leren om kennis en inzichten te verdiepen rond het klinisch redeneren. Zodat ze eerder signaleren wanneer vitale functies van patiënten plotseling verslechteren. Wie deze opleiding heeft gedaan, moet kunnen signaleren, observeren, analyseren en communiceren.” Tijdens dit proces meet en analyseert de verpleegkundige alle waarden direct. Die worden doorgegeven aan de arts die bij het acute geval wordt geroepen. Of aan de afdeling waaraan de patiënt wordt overgedragen. Rovers: “Zo verbeteren we de kwaliteit van de zorg en vergroten we de patiëntveiligheid.” Het streven is ook dat patiënten niet zover verslechteren dat ze naar de IC moeten.
De eerste cursusgroep is gestart in september 2023 en heeft de opleiding afgerond in maart 2024. De lessen worden begeleid door ex-verpleegkundigen die hebben gewerkt op verpleegafdelingen waarop dit soort situaties geregeld ontstaan. De bedoeling is dat de opleiding vier keer per jaar wordt gegeven.
“De cursus bestaat juist níét uit ‘hoorcolleges’”, benadrukt Rovers. De verpleegkundigen zitten bij elkaar in groepen met collega’s en bespreken samen acute casussen. “Ze wisselen daarbij kennis en ervaring uit, leggen aan elkaar uit hoe en waarom zij een geval zouden aanpakken.”
Ervaringen uitwisselen
Rovers is enthousiast over de eerste ervaringen. “Deze opleiding past goed bij verpleegkundigen die al aan het werk zijn: ze hebben al kennis en ervaring waardoor de cursisten elkaar veel te bieden hebben. Ze vertellen dat ze daardoor van veel elkaar leren, dat ervaren ze als stimulerend.” Grasveld: “Deze EPA sluit duidelijk aan bij wat we zien op de vloer. Neem bijvoorbeeld het kunnen aflezen van een ECG, een hartfilmpje: welk ritme klopt niet? Dat kan niet iedereen, het is belangrijk dat een paar verpleegkundigen het wél kunnen.” Het streven is dat er op termijn één of twee van deze verpleegkundigen per afdeling zullen zijn. •
Als de nood aan de man is
Onderwijs
Het gebeurt geregeld: op de afdeling gaat het opeens alarmerend slecht met een patiënt. Om verpleegkundigen nog beter op zulke acute situaties voor te bereiden, is een nieuwe cursus ontwikkeld.
Tekst: Mieke Zijlmans - Foto: Shutterstock
Op afdelingen zoals de SEH en de IC zijn patiënten die in acute nood geraken geen grote verrassing. Maar zulke moeilijke momenten komen minder voor op niet-acute afdelingen zoals longgeneeskunde, medische oncologie en inwendige geneeskunde. Áls zich op deze zorgafdelingen zo’n noodgeval voordoet, wil je dat er verpleegkundigen zijn die onmiddellijk kunnen handelen.
Acute nood
“Let wel: we zijn een academisch ziekenhuis”, zegt Aagje Grasveld, praktijkopleider verpleegkundige vervolgopleidingen. “We hebben veel patiënten met een gecompliceerd ziektebeeld. Het komt geregeld voor dat een patiënt onverwacht achteruitgaat.” De opleiding Basis Acute Zorg blijkt op zo’n moment niet altijd afdoende. Daarom biedt de Amstel Academie sinds afgelopen najaar een verdiepende opleiding aan voor verpleegkundigen. “In deze cursus leer je zorg dragen voor een zorgvrager met een risico op bedreigde vitale functie”, aldus Grasveld, die deze opleiding coördineert voor Amsterdam UMC.
Wat moet je doen bij acute nood? Grasveld: “De richtlijn schrijft de vijf stappen van de ABCDE-methode voor. Check de luchtwegen en wervelkolom, de ademhaling en ventilatie, actief bloedverlies en circulatie, het bewustzijn en neurologische functies, de lichaamstemperatuur – en doe vervolgens verder onderzoek.” Want mogelijk moet er direct een arts worden opgeroepen. Of moet de patiënt worden overgedragen aan een andere afdeling. Grasveld: “We willen met deze nieuwe opleiding de aanpak op het niveau te brengen van de internationale standaard. Zodat die altijd en overal hetzelfde is, en van gelijke kwaliteit.” Wie komt voor deze verdiepende opleiding in aanmerking? “Verpleegkundigen die tijdens het jaargesprek met hun leidinggevende aangeven dat ze zijn geïnteresseerd in aanvullende opleiding”, legt Grasveld uit. “Het is een cursus van 7,5 dag, verspreid over meerdere maanden.”
Signaleren en analyseren
Coriëlle Rovers, opleider Verpleegkundige Vervolgopleidingen is voor Amstel Academie betrokken bij de ontwikkeling van de opleiding. Rovers helpt docenten werven en geeft zelf ook les. “Verpleegkundigen leren om kennis en inzichten te verdiepen rond het klinisch redeneren. Zodat ze eerder signaleren wanneer vitale functies van patiënten plotseling verslechteren. Wie deze opleiding heeft gedaan, moet kunnen signaleren, observeren, analyseren en communiceren.” Tijdens dit proces meet en analyseert de verpleegkundige alle waarden direct. Die worden doorgegeven aan de arts die bij het acute geval wordt geroepen. Of aan de afdeling waaraan de patiënt wordt overgedragen. Rovers: “Zo verbeteren we de kwaliteit van de zorg en vergroten we de patiëntveiligheid.” Het streven is ook dat patiënten niet zover verslechteren dat ze naar de IC moeten.
De eerste cursusgroep is gestart in september 2023 en heeft de opleiding afgerond in maart 2024. De lessen worden begeleid door ex-verpleegkundigen die hebben gewerkt op verpleegafdelingen waarop dit soort situaties geregeld ontstaan. De bedoeling is dat de opleiding vier keer per jaar wordt gegeven.
“De cursus bestaat juist níét uit ‘hoorcolleges’”, benadrukt Rovers. De verpleegkundigen zitten bij elkaar in groepen met collega’s en bespreken samen acute casussen. “Ze wisselen daarbij kennis en ervaring uit, leggen aan elkaar uit hoe en waarom zij een geval zouden aanpakken.”
Ervaringen uitwisselen
Rovers is enthousiast over de eerste ervaringen. “Deze opleiding past goed bij verpleegkundigen die al aan het werk zijn: ze hebben al kennis en ervaring waardoor de cursisten elkaar veel te bieden hebben. Ze vertellen dat ze daardoor van veel elkaar leren, dat ervaren ze als stimulerend.” Grasveld: “Deze EPA sluit duidelijk aan bij wat we zien op de vloer. Neem bijvoorbeeld het kunnen aflezen van een ECG, een hartfilmpje: welk ritme klopt niet? Dat kan niet iedereen, het is belangrijk dat een paar verpleegkundigen het wél kunnen.” Het streven is dat er op termijn één of twee van deze verpleegkundigen per afdeling zullen zijn. •